Kỹ năng an toàn trên Internet
và Mạng xã hội
- Trần Trọng Thanh -
07/2019
Những mối nguy hiểm trên Internet và Mạng xã hội
▼
Spam
Email & tin nhắn quảng cáo
Scam
Email hoặc website lừa đảo
Lừa đảo qua tài khoản bị hack:
nhắn tin nhờ nạp tiền, phát tán link chứa mã độc...
Lừa đảo qua MXH, ứng dụng chat...
Phishing
Trang web giả mạo
Identity Theft
Bị đánh cắp thông tin cá nhân
Thường do nạn nhân đăng tải
Đăng ảnh thẻ credit
Link bài viết
Đăng ảnh thẻ lên máy bay (boarding pass)
Câu chuyện có thật
Malware
Mã độc, virus phát tán qua Internet
2018+
Đào tiền ảo bằng máy khách
Website sẽ nhúng mã JavaScript để lợi dụng tài nguyên của máy khách giải quyết các bài toán hashing, giúp chủ nhân đào tiền ảo.
Những quy tắc chung để bảo vệ an toàn thông tin và tài khoản cá nhân
▼
Có những loại tài khoản nào?
- Email (Gmail, Outlook, Yahoo...)
- Tài khoản ngân hàng trực tuyến (Vietcombank, ACB...)
- Tài khoản ứng dụng thanh toán trung gian (Paypal, Momo, Ngân Lượng)
- Tài khoản trang mua sắm trực tuyến (Tiki, Lazada, Shopee...)
- Tài khoản dịch vụ online (Spotify, Zing, Youtube...)
- Tài khoản MXH và diễn đàn trực tuyến (Facebook, Instagram, Reddit...)
- Tài khoản đồng bộ hóa (iCloud, Google, Samsung, Mi...)
- ...
Những quy tắc chung:
- Bật 2FA cho email chính
- Sử dụng mật khẩu dài, cài đặt số điện thoại khôi phục tài khoản.
- Tránh sử dụng một mật khẩu cho nhiều tài khoản
- Luôn đăng xuất sau khi sử dụng máy tính công cộng
- Hạn chế đăng nhập vào tài khoản ngân hàng và thanh toán sử dụng wifi công cộng.
- Không đăng hình thẻ ngân hàng, passpord, và hình chụp có thông tin cá nhân lên mạng.
- Không đưa password cho người lạ.
- Cài đặt tài khoản mạng xã hội chỉ chia sẻ với bạn bè.
- Sử dụng các công cụ hỗ trợ bảo mật thông tin (phần sau)
Làm gì khi bị mất tài khoản
▼
Mất tài khoản email:
-
Sử dụng chức năng khôi phục mật khẩu:
- Trả lời câu hỏi khôi phục
- Gửi link cài đặt lại mật khẩu vào email phụ
-
Sử dụng chức năng khôi phục tài khoản
- Ví dụ Google: https://www.techykeeday.com/google-account-recovery/
- Liên hệ với nhà cung cấp dịch vụ.
Mất tài khoản trực tuyến nói chung:
- Vào bằng thiết bị có thể truy cập + nếu vẫn còn vào được: cài đặt lại password, tìm đến lựa chọn: đăng xuất khỏi tất cả thiết bị.
- Sử dụng chức năng reset password: gửi link reset password đến email đăng ký tài khoản.
- Sử dụng chức năng khôi phục tài khoản.
- Liên hệ với nhà cung cấp dịch vụ.
Những công cụ để bảo mật thông tin và tài khoản cá nhân
▼
Trình quản lý mật khẩu: LastPass
Extension chặn quảng cáo và theo dõi: uBlock Origin
Trình duyệt an toàn và tôn trọng riêng tư: Firefox, Brave
Kiểm tra email của bạn đã bị lộ chưa:
haveibeenpwned.com
Tip: Dùng địa chỉ Gmail mở rộng để dễ dàng lọc thư đến
VD với: tranvanteo@gmail.com
Hai cách viết hợp lệ:
tranvanteo+spam@gmail.com
tran.van.teo@gmail.com
Tip: Sử dụng bookmark được đồng bộ hóa qua trình duyệt
Để tránh nhập sai địa chỉ website (thường là sai domain), dẫn đến lọt vào trang phishing mà không hay.
Cách phát hiện và đánh giá độ an toàn của website
▼
- Website có sử dụng HTTPS?
- Trang đăng nhập có sử dụng HTTPS? Trang thanh toán có sử dụng HTTPS?
- Website yêu cầu đăng ký tài khoản có trang thỏa thuận quyền riêng tư hay không?
- Khi đăng ký tài khoản, phải có bước xác nhận địa chỉ email.
- Khi thanh toán trực tuyến, thanh toán được thực hiện bởi kênh trung gian có uy tín (Paypal, Stripe, NAPAS, OnePay, Momo, ...)
- Khi thanh toán trực tuyến, cẩn trọng với website yêu cầu nhập thông tin thẻ credit ngay tại website.